ސެއިންޓް ހެލީނާ އަކީ ބްރެޒިލްގެ ރިއޯޑިޖެނެއިރޯގެ އިރުން 4000 ކިލޯމީޓަރު ދުރުގައި، އިނގިރޭސިންގެ ބާރުގެ ދަށުގައިވާ ކުޑަ ޖަޒީރާއެކެވެ. އެތާނގެ މިހާރުގެ އާބާދީއަކީ ގާތްގަނޑަކަށް 4500 އެވެ. މި ޖަޒީރާ ހޯދީ މިލާދީން 1502ގައި ޕޯޗުގީޒުންނެވެ. ދިގުމިނުގައި ހުންނަނީ 16 ކިލޯމީޓަރެވެ. ފުޅާމިނުގައި އަށް ކިލޯމީޓަރެވެ.

މީލާދީން 1735 ވަނައަހަރު ކެޕްޓަން ކެލީގެ މާލިމީކަމުގެ ދަށުން އިގިރޭސީންގެ މަނަވަރު “ޑްރޭކް” ކުރި ދަތުރެއްގައި ކަނޑުވެ މަރުވާން ކައިރިވެފައިތިބި ބަޔަކު މަނަވަރަށް ނެގިއެވެ. އެއީ 10 ދިވެހީންނެވެ. ސެއިންޓް ހެލީނާއާ 725 ކިލޯމީޓަރު ދުރުންނެވެ. އެތަނުން ހަތް މީހުން ސަލާމަތް ކުރެވުނެވެ. ފަސް ފިރިހެނުންނާއި އަންހެނެކާއި ކުޑަކުއްޖެކެވެ. އެ ފަސް ފިރިހެނުން، ސެއިންޓް ހެލީނާގެ ޖޭމްސް ޓައުންގެ ދެކުނުކޮޅުގައި އަލަށް ދަނޑެއް ހަދައި އެތަނުގައި ދަނޑުވެރިކަން ކުރަން ހަވާލު ކުރެވުނެވެ. އެދަނޑަށް ނަންދެވުނީ ދިވެހީންނަށް ނިސްބަތްކޮށް މޯލްޑިވިއާ ގާޑްންސް ގެ ނަމުންނެވެ.

މި ދިވެހީން ލައްވައި ދަނޑުގައި މަސައްކަތް ކުރުވީ އަޅުންގެ ގޮތުގައިތޯ ނުވަތަ މިނިވަނުންގެ ގޮތުގައިތޯ މިއީ ސުވާލު އުފެދޭ ވާހަކައެކެވެ. “އެމީހުންގެ ގައުމުން ޚަބަރެއްވެ، އެމީހުން އަނބުރާ ގައުމަށް ފޮނުވާލެވެންދެން، ދިރިއުޅުމަށްޓަކައި މަސައްކަތް ކުރަން މިތާނގައި ބައިތިއްބާނަމެވެ.” ލަންޑަންގައިވާ އީސްޓް އިންޑިޔާ ކޮމްޕެނީއަށް 1735 މާރޗް 17 ގައި ފޮނުވި ސިޓީއެއްގައި ވެއެވެ.

ކޮންމެއަކަސް ދިވެހީން މި ދަނޑުގައި މަސައްކަތްކުރި ދުވަސްވަރަކީ މިދަނޑުގެ މަތިވަރު އެންމެ ރަނގަޅުވި ދުވަސްވަރު ކަމުގައި ބުނެވެއެވެ. 1736 އޭޕްރީލް 16 ވަނަ ތާރީޚުގައި ލިޔެފައިވާ ސިޓީއެއްގައި ވާގޮތުން، ކެޕްޓަން ކްރޮމްޓަން އެމީހުން ބެންކޫލެން އަށް ގެންދިޔަކަމަށް ވެއެވެ. ނަމަވެސް ރެކޯޑްތައް ވަންހަނާ ކޮށްފައި ވާތީ ދިވެހީން އަނބުރާ ވަޒަނަށް ފޮނުވާލެވުނުކަމެއް އެނގޭކަށް ނެތެވެ.

މޯލްޑީވިއާ ހައުސް

މޯލްޑިވިއާ ހައުސް ގެނަމުން ނަންދެވިފައިވާ ގެޔެއްވެސް ސެއިންޓް ހެލީނާގައި އެބަހުއްޓެވެ. މިގެޔަކީ މޯލްޑިވިއާ ގާޑްންސް އުފެދުމުގެ ކުރިން ކޮންކޯޑް ނަމަކަށް ކިއުނު ގެޔެއްކަމަށް ބުނެވެއެވެ. ދަނޑު އުފެއްދުމާއެކު މިގެއަށް މޯލްޑިވިއާ ހައުސްއޭ ކިއުނީ ކަމަށް ބެލެވެއެވެ. 18 ވަނަ ގަރުނުގެ ފަހުކޮޅު މިގެ ހޮސްޕިޓަލެއްގެ ގޮތުގައި ބޭނުން ކުރެވުނުކަން ތާރީޚުން އެނގެން އެބައޮތެވެ.

ކޮންމެއަކަސް ސެއިންޓް ހެލީނާގެ އަހުލުވެރީންނަށް ދިވެހީންގެ ފުށުން ލައްކަ ގިނަ ފައިދާތަކެއް ލިބިފައިވާކަން އެނގެއެވެ. އެހެން ނޫންނަމަ ދަނޑަށް ދިވެހީންގެ ނަމުން ނަންދީ، އެންމެ ރީތި ގެޔަށް ދިވެހީންގެ ނަމުން ނަންދީ ނުހެދީހެވެ.

ލިޔުންތެރިޔާގެ ފުރަމަލަ

މުޙައްމަދު ނަޒީރު
މުޙައްމަދު ނަޒީރު
އާއްމުކޮށް ނަޒީރުގެ ލިޔުންތައް ނުފެނުނަސް، ނަޒީރަކީ ތަޖުރިބާކާރު ބޭފުޅެކެވެ.

ގުޅުންހުރި ލިޔުން: