އަންބަލަން ލުމަކީ ދިވެހި އާދަކާދައިގެ ތެރޭގައި ހިމެނިފައިވާ ކަމެކެވެ. ރާއްޖޭގެ އެކި ހިސާބުގައި މިކަން ކުރާ ކަމަށް ވެއެވެ. އަދި އެކި އަތޮޅުގައި މިކަން ކުރާގޮތް ތަފާތުވުން އެކަށީގެން ވެއެވެ. މާޅެންދޫގައި އަންބަލަން ލުމަކީ ރޯދަމަހާ ދިމާކޮށް ކުރާ ވަރަށް މަޖާ ކަމަކަށްވެއެވެ. އެކުވެރި ކަމުގެ ރަމްޒެކެވެ. އޭރުގެ ކުޑަކުޑަ އާބާދީގެ އެކުވެރިކަމާއި އެއްބައެއް ވަންތަކަން އަންބަލަންލުން ވެސް ހެއްކަކަށް ފުދޭނެއެވެ.

މާޅެންދޫގައި މިކަންކުރާ ގޮތަކީ ރޯދަ ކައިރިވީމާ އަންބަލަން ލާން މާޅެންދޫގެ ރައްޔިތުންހެން ނުކުމެ ބޮޑު އަންބަލަމެއް ލުމެވެ. މިމަސައްކަތުގައި ކޮންމެވެސް އެއްސިފައެއްގައި ބައިވެރިނުވާ އެއްވެސް މީހަކު ނުހުންނާނެއެވެ. މިކަމުގައި ކުޑައެއް ބޮޑެއް ނެތެވެ. އަދި އެކި އާއިލާތަކުގެ މެދުގައި ގޭކައިރީގައި ކުދި ކުދި އަންބަލަން ލައި އުޅުނެވެ.

އަންބަލަމުގެ ބޮޑުމިނުގައި ވިއްސަކައް ފޫޓު، ފުޅާ އަދި ދިގުމިން ވިއްސަކަށް ފޫޓު ހުންނާނެއެވެ. އަންބަލަންލަނީ ދޮންމޫސަބެ ގޯތި (މިހާރު ވީރާނާވަމުންދާ) ނޫރާނީގޭގެ ހުޅަނގުން ހިނގާނެ މަގެއް ބޭއްވުމަށް ފަހު (މިހާރުފެންނަން އެހުރި) ބޮޑުހޮޅުއަށީގެ ދެކުނުން ނޫރާނީގެއާ ދިމާ ގޮނޑުދޮށުގައެވެ. އަންބަލަންލުމަށްޓަކާ އެންމެ ފުރަތަމަ ކުރާ މަސައްކަތަކީ އަންބަލަމުގެ ހަތަރު ފަރާތުގައި ބާއްވާނެ ހަތަރު އަޅޯ ނުވަތަ ހޮޅު ކަނޑާ ތޮށިމަށާ ރީތިކޮށް އޮމާން ކުރުމަށް ފަހު އަންބަލަންލާ ސަރަައްދަށް އެތަކެތި ގެނައުމެވެ. މިމަސައްކަތުގައި އިސްކޮށް ޙަރަކާތްތެރި ވަނީ ބޮޑުބާރަ ކުދިންނެވެ. އަދި ހަވަރު ކުދިންވެސް ބޮޑުބާރަ ކުދިންނާއެކު ހަރަކާތްތެރި ވެއެވެ. (ބޮޑުބާރަ ކުދިންނަކީ އެޒަމާނުގެ ބަހުރުވައިން ނަމަ ވާރަށްލާފައި ތިބޭ ނުވަތަ ރައްޔިތުންގެ މަސައްކަތަށް ނުކުންނަން ޖެހޭވަރަށް ބޮޑުވުމުން ބޮޑުމީހެއްކަން ރަމްޒުކޮށްދޭން ޒުވާނުންނަށް ބުނެއުޅޭ ބަހެއްކަމަށް ވެއެވެ. ހަވަރު ކުދިންނޭ ބުނެ ނިސްބަތް ކުރަނީ އޭގެ ކުދި އުމުރުފުރާގެ ކުދިންނަށެވެ)

ރޯދައަށް ހަނދުބަލަން ދެތިން ދުވަހަށް ވުމުން ތޮށިދަމާ ރީތިކުރި އަޅޯތައް އަންބަލަމުގެ ކައިރި ފަށުގައި ހަތަރެސްކަނަށް ވާގޮތައް ނުގުޑާނެހެން ބިމަށް ކަޑަޖަހާ ހަރުކުރެއެވެ. އެއަށްފަހު އަންބަލަމަށް ވެލިއެޅުމުގެ މަސައްކަތް ފެށިގެންދެއެވެ. ވެލިނަގަނީ އެދިމާ ގޮނޑުދޮށުންނެވެ. އަންބަަލަމުގައި ވެލިޖަހަނީ ޖުމްލަ 5 (ފަސް) ފުންޏަކަށެވެ. އެއީ ކޮންމެ ކަނެއްގައި ވެލި ފުންޏަކާއި އަންބަލަމުގެ މެދަށް އުސްކޮށްޖަހާ ފުންޏެކެވެ. ހަތަރު ކަނުގައި ޖަހާ ވެލިފުނި އެހާ އުސްކޮށް ނުޖެހި ނަމަވެސް އަންބަލަމުގެ މެދުގައި ޖަހާނީ އުސްވެލި ފުންޏެކެވެ. އެގޮތުން ވެލިފުނިތައް ރީތިކޮށްޖަހާ މެދަށް ހުންނަ ވެލިފުނި އުސްކުރެއެވެ. ރޯދައަށް ހަނދުބަލަން އެއްދުވަހަށް ވާންވާއިރަށް މި މަސައްކަތް ނިންމާލައެވެ. ވެލި ފުނިތައް ޖަހާއިރު ގޮޑުދޮށުން ވެލިގެންނަނީ ހަވަރުކުދިންނެވެ. އަދި ރީތިކޮށް ވެލިފުނިތަކަށް ވެލިއަޅާ ވެލިފުނިތައް ޖަހަން ތިބެނީ ބޮޑުބާރަ ކުދިންނެވެ. މިހުރިހާ މަސައްކަތްތައް ކުރިއަށްދާއިރު ފަނި ދިނުމާ ދުފުން ކަހަލަ ކަންތައްތައް ވަރަށްބޮޑަށް އޮވެއެވެ.
ހަނދުބަލާ ދުވަހުގެރޭ އިރުއޮއްސުމުގެ ކުރިން ދެ ޖިންސުގެ ޒުވާނުން އަވަދިނެތި އުޅޭނީ އަންބަލަން ޒީނަތްތެރި ކުރުމުގެ މަސައްކަތު ގައެވެ. އެގޮތުން މާމެލާމެލީގެ ރީތި އެކިބާވަތްތަކުގެ މާ ހޯދާ ގެނެސް ވެލިފުނިތަކުގައި މާޖަހާ މުޅި އަންބަލަން އެކިވައްތަރުގެ މަލުން ޖަރީކޮށްލައެވެ. އެދުވަހުގެ އިރުއޮއްސެން ވާއިރަށް އަންބަލަން ހުންނާނީ އެންމެ ފުރިހަމައަށް ތައްޔާރުކޮށް ނިމިފައެވެ.

އެންމެންވެސް މަސައްކަތުގައި އަވަދިނެތި ހޭލަމޭލަވެ އުޅުމަށްފަހު އިރުއޮއްސެން ވާއިރަށް ތައްޔާރުވެގެން ހަނދުބެލުމަށްޓަކާ ބޮޑުމަގު ގޮނޑުދޮށް އަންބަލަން ކައިރިއަށް ނުކުމެއެވެ. ހަނދުބަލާ އަތިރިއަށް ނުނިކުންނަ އެއްވެސް މީހަކު ނުހުންނާނެއެވެ. އޭރު އެއްބަޔަކު ހުންނާނީ މާޅެންދުއަށް ހަނދު ފެނިއްޖެނަމަ އެހެން ރަށްތަކަށް އެންގުމަށް ގޮނޑުދޮށުގައި އަލިފާން ޖަހާނެ ހުރިހާ އިންތިޒާމެއް ހަމަޖައްސާފައެވެ. މުލަރޯދަ ވިލޭރެއަށް ހަނދު ފެނިއްޖެކަން އެންގުމުގެ ގޮތުން އެއްވެސް ރަށަކުން އަލިފާން ޖަހައިފިނަމަ ނުވަތަ މާޅެންދުއަށް ހަނދު ފެނިއްޖެ ނަމަ ހަނދު ފެނުނު ހުޅާއެކީ މީހުންތައް އެމީހަކާ ޖެހުނު ތަނަކުން އަންބަލަމަށް އަރައެވެ. އަންބަލަމުގެ ވެލިފުނިތަކަށް އެރުމަށްފަހު ފޯރިގަދަ ކުޅިވަރެއް ފަދައިން ވެލިފުނިތައް ފަތުރައި އަންބަލަމުގެ ވެލިގަނޑު ހުސްބިމަކަށް ވާގޮތަށް ފަތުރާ އެރޭގެ ޢިޝާނަމާދަށް ދާންވާއިރަށް ތައްޔާރު ކުރެއެވެ. މަދު ފަހަރެއްފައި ނޫނީ އަނެއްދުވަސް ވަންދެން ހަނދުނުފެނި އިންތިޒާރުގައި ތިބޭކަށް ނުޖެހެއެވެ. އެއަށްފަހު އަންބަލަމުގައި ކުޅޭ ކުޅިވަރުތައް ފެށި ހަރޯދަ ނިމުމާ ހަމައަށްވެސް އަންބަލަމުގެ ކުޅިވަރުތައް އޮވެއެވެ. ފަސްއޮށް ކުޅުމާއި، އޮށްވަޅު ކުޅުމާއި މީގެ އިތުރުންވެސް ކާބަފައިން އެދުވަސްވަރު ކުޅުނު ވަރަށް ގިނަ ކުޅިވަރުތައް ވަނީ ރޯދަ އަންބަލަމާއި ގުޅިލާމެހިފައެވެ.

ބޮޑު އަންބަލަންލުމުގެ ސަޤާފަތް ހުއްޓި 1970 ގެ ފަހުކޮޅު އަންބަލަންލުމުގެ މުޅިންއާ ބާބެއް ފެށިގެން ދިޔައެވެ. އެންމެން އެކުވެ ބޮޑުއަތިރީ ގޮނޑުދޮށުގައި ހަދަމުންދިޔަ އަންބަލަން މީހުން ދިރިއުޅޭ ގޭގެ ގޯތިތެރެއާ ހަމައަށް ވާޞިލްވިއެވެ. މިހާ ހިސާބުން އަންބަލަންލުމުގައި އާދަޔާ ޚިލާފު ވާދަވެރިކަމެއް ފެށިގެން ދިޔައެވެ. ދެތިން ގެއެއްގެ ކުދިން އެއްވެލައިގެން ކޮންމެވެސް އެއްގެއެއްގެ ގޯތިތެރޭގައި އަންބަލަންލާން ފެށިއެވެ. އެއްގުރޫޕަށް ވުރެ ރީތި ބޮޑު އަންބަލަމެއް ހެދުމަކީ އަނެއް ގުރޫޕެއްގެ އަމާޒަކަށް ވެގެން ދިޔައެވެ. ފޯރީގައި މިހެން ކުރިއަށް ދަނިކޮށް 1980ގެ ފަހުކޮޅު މާޅެންދުއަށް ވެސް ބަރޯ ގެނެސް ބަރޯ ތަޢާރަފުވެއްޖެއެވެ. ނަމަވެސް ވަރަށް މަދު ގެއަކަށެވެ. މިހިސާބުން އަންބަލަންލުމުގެ ވާދަވެރިކަން އިހުނަށްވުރެ ބޮޑުވެގެން ދިޔައެވެ. ނަމަވެސް އަންބަލަންލުމުގެ ވައްޓަފާޅިއަށް މާބޮޑު ބަދަލެއް އައެކޭ ނުދެންނެވޭނެއެވެ.

އަންބަލަން ލުމުގެ ސަޤާފަތް މުޅިން ނިމުމަކަށް އައިސްފައި ވަނީ ދެހާހުގެ އަހަރުތަކުގެ ކުރީ ކޮޅުގައެވެ. މިކަމަކީ މިއަދުވެސް ދިރުވާ އާލާކުރަން ވަރަށް ރަގަޅު ކަމެކެވެ. ކާބަފައިންގެ ސަޤާފަތަށްޓަކައެވެ. ވީރާާނާވެ ވީދި ކުދިކުދި ވަމުންދާ އިޖުތިމާޢީ ގުޅުންތައް ވަރުގަދަކޮށް އާލާ ކުރުމަށްޓަކައި ވެސް މެއެވެ.

މަޢުލޫމާތު: ދުވަސްވީ އެކިބޭފުޅުންގެ ފަރާތުން

ލިޔުނީ: ✍️އަކޫ

ލިޔުން ނެގީ: ހުވާސް ފޭސްބްކްޕޭޖް

ލިޔުންތެރިޔާގެ ފުރަމަލަ

ރަން ގަލަން
ރަން ގަލަން
މުހިންމު ބޭނުންތެރި ލިޔުންތައް އެކިއެކި ވަޞީލަތް ތަކުން ނަގައިގެން، ލިޔުމުގެ އަސްލު މުސައްނިފް ލިޔުއްވި ލިޔުމެއްކަން އެނގޭ ގޮތަށް 'ރަން ގަލަން' ޕޯސްޓް ކުރާނެ އެވެ.

ގުޅުންހުރި ލިޔުން: