ސިޔާސީ ދުވަސްވަރު، ރަށްރަށަށް ރާއްޖޭގެ ރައީސް ވަޑައިގެންނެވުމަކީ މިހާރު ވަރަށް އާއްމު ކަމެކެވެ. ދަތުރުފަތުރު ކުރުމުގެ ފަސޭހަކަން ލިބިފައިވާ މި ޒަމާނަކީ ދުވާލަކު އެތަކެއް ރަށަކަށް ރައީސް މީހާ ނުވަތަ އެހެންވެސް ފަރާތްތަކުން ވަޑައިގަންނަވާ ދުވަސްވަރެކެވެ. ނަމަވެސް 1990ގެ އަހަރުތަކުގެ ކުރިން ރާއްޖޭގެ ރަށްރަށަށް ރާއްޖޭގެ ވަލިއްޔުމް އަމްރު ވަޑައިގެންނެވުމަކީ އާއްމުކޮށް ހިނގާ ކަމެއް ނޫނެވެ. ރައީސުލް ޖުމްހޫރިއްޔާ ވަޑައިގަންނަވާނީ ރަށެއްގައި ވަރަށް ބޮޑުކަމެއް އޮވެގެން ނުވަތަ އިންތިޚާބާ ދިމާކޮށް، ބޮޑެތި ރަށްރަށަށެވެ. ބައެއް ކުދި ރަށްރަށަށް ވަޑައިގަންނަވަނީ ދުވަހަކުވެސް ވަޑައިނުގަންނަވައޭ ބުނެވޭހާވެސް މަދުންނެވެ.

އެ ދުވަސްވަރުގެ ހަނދާންތަކަށް ޖެހިލާނަމެވެ. ރައީސް ވަޑައިގަންނަވާ ދުވަހަށް ލައްކަ ގިނަ ކަންތައްތައް ރަށްރަށުގައި އޭރު ކޮށްއުޅުނެވެ. ތިރިކޮށް ރާނާފައި ހުންނަ ގޯތި ފާރު މަތީގައި ކުރުދަނޑީގައި ފެހި، ރަތް، އަދި ހުދުކުލައިގެ ދިދަ ޖަހައި ޒީނަތްތެރިކުރުމެވެ. މިހާރު މި ފެންނަގޮތަށް ނޫނަސް، ތިނެސްކަނަށް ކަފާފައިގެން ފެއްސާ ރަތާއި ހުދު ފޮތިން ހަދާފައި ހުންނަ ދިދަ ފަތިތައް މަގުމަތީގައި ދަމާފައި އޮވެއެވެ. މި ހުރިހައި ކަމެއްގެ އިތުރުން، އެންމެ ބޮޑަށް ފާހަގަކޮށްލެވޭ އެއް ކަމަކީ މުޅި ރަށުތެރެ ހުދު ބޯކިރުކޮޅެއްހައި ހުދުކޮށްފައި ބޭއްވުމެވެ. ބަރޮލެއް، ޑަންޕަރެއް، ހައިމާކެއް ނުވަތަ އެއްވެސް ވެހިކަލެއް ނެތް އެ ޒަމާނުގައި ގޮނޑުދޮށުން ވެލި ނަގައިގެން ރަންޕްލޭޓް ތަށްޓަށް ވެލިއަޅައި ފުރައިގެން ރަށުތެރެއަށް ގެންގެރަ އެވެ. ކަނބަލުންނާއި ކަލުންގެ ބޮލުގައި ޖަހައިގެން ވެލި ގެންގެރާގެންގެރާ ތިބޭނީ ބޮލުގައި ރިއްސާތީ ބޮލުގައި އަތްލާން ނުކެރޭ ފަދަ ހާލެއްގަ އެވެ. މި ހުރިހައި ކަމެއް އޭރު ކޮށް އުޅުނީ ސިޔާސީ ފޯރީގައެއް ނޫނެވެ. ޤައުމީ ފޯރީގައެވެ. ޤައުމީ ޖޯޝުގައެވެ.

މާ ބޮޑަށްވެސް އެ ދުވަސްވަރުގެ ހަނދާންތަކަށް ގެނބިވިއްޖެ އެވެ. އަސްލު މަޢުޟޫއާ ދުރުނޫން ވާހަކަތަކެއް މި ހިއްސާކޮށްލެވުނީ ވިހަލަގޮނޑި މަލުގެ މަތިން ހަނދާންނެތިގެނެއް ނޫނެވެ. ރައީސް ވަޑައިގަންނަވާ ދަތުރުފުޅުތަކުގައި ޖަލްސާކުރާ މަލަންތައް ޒީނަތްތެރިކުރުމަށް އޭރު ބޭނުންކޮށް އުޅުނު މާމެލާމެލީގެ އަދަދުތައް މަދެވެ. ފިޔާތޮށި ފިނިފެންމަލެވެ. މާނިފާ ނުވަތަ މާހިނބެރި މަލެވެ. ގުލްސަންޕާ މަލެވެ. ދެން އޮތީ ބަލައިލަން ހިތްގައިމު، އެހެނަސް މަލުގެ ނަން ކިޔައިލުމުން އެހެންކަހަލަ އިހްސާސެއް ވެރިވާ މަލެކެވެ. އާދެ، ވިހަލަގޮނޑި މަލެވެ. ނަމަށް ވިހަ ހިމެނިފައިވިޔަސް މިއީ އެހެން މާތަކާ ތަފާތު، އެހާމެ ހިތްގައިމު މަލެއްވެސް މެއެވެ.

ވިހަލަގޮނޑިއަކީ ކޮބާ؟

ވިހަ ލަގޮނޑި(ސައިންޓިފިކް ނަން: Gloriosa superba)ނުވަތަ (އިނގިރޭސި ބަހުން: Superb lily) ފަތްޕިލާވެލީގެ ތެރޭ ހިމެނޭ ވެލެއްގެ ގޮނޑިއެކެވެ. ވިހަ ނުފިލުވައި މި ގޮނޑި ކައިފިނަމަ ވިހަވާނެއެވެ. ވިހަ ލަގޮނޑި ފައިބާ ވެލަށްވެސް ކިޔަނީ މިހެންނެވެ. އެހެންކަމުން މިއީ ފަތްޕިލާވެލީގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ވެލެކެވެ. މިވެލުގެ ފަތް ހުންނާނީ ފަހަތުކޮޅަށް ފުޅާކޮށް ކުރީކޮޅަށް ހިމަކޮށެވެ. މާ ހުންނާނީ އޯކިޑުގެ ބައެއްވައްތަރުގެ މާ ހުންނަހެން ފިޔަ ކަފިވެފައެވެ. މި މާ ފަރިވީމާ ރަތްކުލައަށް ބަދަލުވެއެވެ. މިއީ ގޮނޑި ފައިބާ އެއްޗެކެވެ. ވިހަ ލަގޮނޑީ ވެލުގެ ދެކުލަ އެއް ހުރެއެވެ. އެއީ ރަތް ކުލައިގެ މާ އަޅާ ވެލާއި ރީނދޫ ކުލައިގެ މާ އަޅާ ވެލެވެ. ދިވެހި ބަހުން މިއަށް ވެހަތާން ވެސް ކިޔައެވެ.

ރައީސް ވަޑައިގަންނަވާ ދުވަސްވަރާ ވިހަލަގޮނޑި މަލާއި ހުރީ ކޮން ގުޅުމެއް؟

ކުރިންވެސް ފާހަގަކުރެވު ފަދައިން އެ ދުވަސްވަރަކީ މިހާރު މި ލިބެން ހުންނަ ޒާތްޒާތުގެ މާމެލާމެލި ލިބޭ ޒަމާނެއް ނޫނެވެ. އެހެންކަމުން، ޖަލްސާކުރާ މާލަން، ގިޑިގެ އަދި ޕޯޑިއަމް ޒީނަތްތެރިކުރުމަށް މިއީ އެންމެ މަޝްހޫރުކޮށް ބޭނުންކޮށް އުޅުނު މަލެވެ. އިސްކޫލުގެ ބޮޑެތިކުދިން ވަލަށް ފޮނުވައިގެން ވިހަލަގޮނޑި ވެޔޮގަނޑާއެކު މާތައް ގެންނާނެ އެވެ. އެ މާމަލުން ޕޯޑިއަމް، ގިޑިގެ ޒީނަތްތެރިކުރާނެ އެވެ. މީގެ އިތުރުން ކަރުދާހުން ހަދާފައި ހުންނަ ގޮށިތަކެއް ހޯލުގެ ބިިތްތަކުގައި ހަރުކޮށް އެ ގޮށިތަކަށް ވިހަލަގޮނޑި ވެޔޮގަނޑުން ބަޔަކާއެކު މާ ޖަހައި ޒީނަތްތެރިކުރާނެ އެވެ.

ލިޔުންތެރިޔާގެ ފުރަމަލަ

އަޙްމަދު ރަޝީދު
އަޙްމަދު ރަޝީދު
ހުރިހައި ދާއިރާއެއްގެ ލިޔުންތައްވެސް މުނިއަވަސްގެ ފައުންޑަރ އަދި ޗީފް އެޑިޓަރ ލިޔާނެއެވެ.

ގުޅުންހުރި ލިޔުން: