| MUNIAVAS

ދިވެހި މުޖުތަމައުއަށް މިއަދު ބަލައިލާކަމުގައި ވަނީނަމަ މަސްތުގެ ހާލުގައި އަމިއްލަ ހާލަތަށް ކޮޅަށް ނުތިބެވި، ވެރި ރަށް މާލޭގެ މަގުތަކުގައި ގުދުލާފައި ތިބޭ އެތައް ޒުވާނުންގެ ވީޑިއޯތައް ކޮންމެ ދުވަހަކު ދަނީ އާންމު ވަމުންނެވެ. އެތައް ދިވެހިންނެއް ފާޅުކަން ބޮޑު ގޮތެއްގައި މަސްތުވާތަކެތީގެ ވަބާގައި ޖެހި މަގުމަށްޗަށް ގިނަވަމުން ދާއިރު ކަންކަން ހައްލުކުރުމަށް ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކުން މާބޮޑު މަސައްކަތްތަކެއް ކުރާހެނެއް ހިޔެއްނުވެއެވެ. ހަމަ ގައިމުވެސް އެ މަންޒަރު މުޖުތަމައުއަކުން ނުފެނެއެވެ.

ފާޅުކަންބޮޑު ގޮތެއްގައި މިފަދަ މުންކަރާތް ތަކަށް ދިވެހިން އަރަމުން ދާއިރު މިފަދަ ކަަންކަމާއި ދެކޮޅަށް މާ ބޮޑަކަށް އަޑުއުފުލާތަނެއް ހަމަގައިމުވެސް ދިވެހި މުޖުތަމައުއަކުން ނުފެނެއެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި މިކަންކަމަކީ މާ “މަޖާ” ކަމަކަށް ހަަަދައިގެން ގިނަ ބަޔަކު މިކަހަލަ މަންޒަރުތަށް ވީޑިއޯކޮށް ސޯސަލްމީޑިއާ އަށް ދޫކޮށްލާތަން ފެނެއެވެ.

މިފަދަ މަންޒަރެއް ފެނުމުން ވީޑިއޯކުރުމުގެ ބަދަލުގައި ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކަށް މިކަހަލަ ކަންކަން ރިޕޯޓް ކުރުން ކިހިނެއްވާނެތޯއެވެ؟ އޭރުން ތިބާގެ ފަރުދީ ޒިންމާވެސް އަދާކުރެވުނީ ނޫންތޯއެވެ. އާންމު ވަމުން މިދާ ބަލިމަޑުކަމުގައި ގުދުލާފައި ތިބި ދިވެހިން އަލުން ތެދުކޮށް، މުޖުތަމަމުއަށް ބޭނުންހިފޭ ބަޔަކަށް ހެދުމަށް ކޮންމެމީހެއް ވެސް އެމީހެއްގެ އަމިއްލަ ފަރުދީ ޒިންމާ ފުރިހަމައަށް އަދާކުރުން މުހިންމެވެ.

ދުނިޔޭގައި މަސްތުވާތަކެތީގެ އަވައިގައި ގާތްގަނޑަކަށް 180 މިލިއަން މީހުން ޖެހިފައިވާ ކަމަށް ތަފާސްހިސާބުތަކުން ދައްކައެވެ.

މަސްތުވާތަކެއްޗަށް ދެވިހިފާފައިވާ މީހުންގެ ސަބަބުން ގެއްލުން ލިބެމުންދަނީކީ ހަމައެކަނި އެކަމުގެ ބޭނުންކުރާ ފަރާތްތަކަށް އެކަންޏެއް ނޫނެވެ. ދީނީ ގޮތުން ބޮޑު ފާފައެއް ކޮށް، ހެއްދެވި ފަރާތަށް ނުކިޔަމަންތެރި ވުމުގެ އިތުރުން، މިކަމުގެ ގެއްލުންތައް، އެމީހުން އުޅޭ މުޖްތަމަޢުތަކާށާއި، ޤައުމުތަކަށްވެސް ދަނީ ލިބެމުންނެވެ.

މަސްތުވާތަކެތީގެ ބޭނުންކުރުމުގެ ޙާލަތްތަކާއި ގުޅުން ހުރި ކަންކަމުގައި، ދުނިޔޭގެ ޤައުމުތަކަށް އަހަރަކު، 120 ބިލިއަން ޑޮލަރު ގެއްލުންވެއެވެ. ދުނިޔޭގެ އެންމެ ކުރިއަރާފައިވާ ޤައުމު ކަމަށް ގިނަ ބަޔަކު ޤަބޫލުކުރާ އެމެރިކާގައި، މަނާކުރެވިފައިވާ ޑްރަގު ގަތުމަށް، އަހަރަކު 40 ބިލިއަން ޑޮލަރު ހޭދަކުރެވެއެވެ. މިއީ ޖިނާއީ ކަންކަމުގައި ޢަދުލު އިންޞާފަށް އެޤައުމުގައި އަހަރަކު ހޭދަކުރެވޭ މިންވަރަށްވުރެ އެންމެ 6 ބިލިއަން މަދުމިންވަރެކެވެ. ޖަރީމާތަކާއި، އެކްސިޑެންޓްތައް ދިމާވުން ފަދަ އެތައް ކަމެއްގެ ފަހަތުގައި މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކުރާ މީހުން ތިބޭކަން ފާހަގަކުރެވެއެވެ. މި ”ރޯގާ” އާއި ހެދި ޤައުމުތަކުގެ އިޤްދިޞާދަށް ލިބޭ ހީނަރުކަމުގެ ތެރޭގައި، އުފެއްދުންތެރިކަން ދަށަށްދިއުމާއި، މަސައްކަތުގެ ވަގުތުތައް ބޭކާރުގޮތުގައި ނަގައިލެވުން ހިމެނެއެވެ.

އަޅުގަނޑުމެން ދިވެހިންނަކީ މާތްވެގެންވާ އިސްލާމްދީނަށް ބޯލަނބައިގެން ތިބި ބައެއްކަމަށް ވުމާއިއެކު، އިސްލާމްދީނުގައި މަސްތުވާތަކެތީގެ ބޭނުންކުރުމާއި ބެހޭގޮތުން އަންގަވާފައިވާ ކަންތައްތައް އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެނގުމަކީ މުހިއްމުކަމެކެވެ.

އިސްލާމްދީން ދެކޭގޮތުގައި، މަސްތުވާތަކެއްޗާއި އަދި މިނޫންވެސް ހުރިހައި ނުބައި ސާމާނެއްގެ އަސްލަކީ ބަނގުރަލެވެ. ބަނގުރަލަކީ އިސްލާމްދީނުގައި ޙަރާމްކުރައްވާފައިވާ އެއްޗެކެވެ. ރަސޫލާ ޙަދީޘްކުރައްވާފައިވާ ގޮތުގައި، ބަނގުރަލަކީ ހުރިހާ ނުބައިކަމެއްގެ މަންމައެވެ. ބައެއް މީހުން ދެކޭގޮތުގައި، މަސްތުވާތަކެއްޗަކީ ބަނގުރާ އެކޭ އެއްފަދައިން ޙަރާމް އެއްޗެއް ނޫނެވެ.

ނަމަވެސް، މިއީ ކުށްހީއެއްކަން، ރަސޫލާގެ ޙަދީޘްފުޅުން ކަނޑައެޅިގެން އެނގެން އެބައޮތެވެ. އެކަލޭގެ ފާނުގެ ޙަދީޘް ބަސްފުޅުގެ މާނައިގައިވެއެވެ. ” މަސްތުވާ ކޮންމެ އެއްޗަކީވެސް، ބަނގުރާއެކެވެ. ކޮންމެ ބަނގުރާއަކީ ވެސް ޙަރާމް އެއްޗެކެވެ.”