| MUNIAVAS

ހެއި ނަކަތް އައުމުން، އެނގޭނޭ ގޮނޑުދޮށާ އަދި އެއްގަމުން،
ހެއިނަކަތު ދޮންދޫނި އާދޭ ދުރުދުރުން ހަމަ އުދުހެމުން،

ލެބުރު ދޫންޏާ، ލޯފިނދާ، ވެސް ބައިވެރިންގެތެރޭ އުޅޭ،
އަބުރުވެރިކޮށް އުދުހެމުންދޭ ދެއަރިއަށް ބޯއަނބުރަމުން،

– ހެއި ނަކަތާ ދޮންދޫނި (ފަންވަތް އިންފޯ) – އާދަމް ޢަބްދުއްރަޙްމާނު/ އުތީމު –

“ކޮންމެ އަހަރަކު، އެތަކެއް މިލިޔަން ދޮންދޫނި އެތަކެއް ހާސް ކިލޯމީޓަރަށް ކަނޑު ހުރަސްކޮށް ދެކުނު އިންޑިޔާއިން އެފްރިކާ ބައްރަށް ދަތުރު ކުރޭ.”

މިއީ ދިވެހިރާއްޖޭގައި ހުރި ބައޮލޮޖިސްޓެއް ބުނެފައިވާ ބުނުމެކެވެ. އެ ބައޮލޮޖިސްޓު ބުނާގޮތުން އެއްމެ ދުރު ރާސްތާ އަކަށް ދަތުރުކުރާ ސޫތްޕަކީ ކޮބައިކަން އޭނާ އަށް ވަނީ ދެނެގަނެވިފައެވެ.

މިކަން ޔަޤީން ކުރެވިއްޖެނަމަ، ބައިބޯކޮށް އުދުހި އުޅޭ ދޮންދޫނި ވެގެންދާނީ މާސިންގާ ބިޔަ ކަނޑުތައް ހުރަސްކޮށް ހިޖުރަކުރާ ފުރަތަ ސޫތްޕަށް ކަމަށް ބީބީސީ ގައި 2009 ވަނަ އަހަރު އާއްމުކޮށްފައިވާ ރިޕޯޓެއް ބުނެއެވެ. އަދި މި ހޯދުމުގެ ސަބަބުން އެމެރިކާގެ ދެބައިކުޅަ އެއްބައި ސަރަހައްދަކަށް އުދުހިފައި ދަތުކޮށްއުޅޭ މޮނާކް ކޮކާގެ އުދުހުމުގެ ރެކޯޑް ވަޅުޖައްސާލަން ޖެހޭނެކަމަށްވެސް މި ރިޕޯޓްގައި ބުނެފައި ވެއެވެ.

ބައޮލޮޖިސްޓް ޗާރލްސް އެންޑަރސަން ވަނީ ދޮންދޫނީގެ މި ހިޖުރަކުރުމާއި ބެހޭ ތަފްޞީލްތަކެއް ‘ދަ ޖަރނަލް އޮފް ޓްރޮޕިކަލް އިކޮލޮޖީ’ ގައި ޝާއިޢު ކޮށްފަ އެވެ.

ކޮންމެ އަހަރަކު، އެތަކެއް މިލިޔަން ދޮންދޫންޏެއް ދިވެހިރާއްޖޭގެ ރަށްތަކަށް އާދެ އެވެ. މިއީ ދިވެހިން ވަރަށް ރަނގަޅަށް ދަންނަ ކަމެކެވެ.

“އެކަމަކު އަހަންނަށް ވާހަކަ ދައްކައިލެވުނު އެކަކަށްވެސް ބުނާކަށް ނޭނގުނު އެ ދޮންދޫދިތައް އަންނަނީ ކޮން ތަނަކުންކަމެއް،” ބައޮލޮޖިސްޓް އެންޑަރސަން ބުންޏެވެ. އެންޑަރސަން އަކީ އަމިއްލަ ހައިސިއްޔަތުން މަސައްކަތް ކުރަމުން އަންނަ ބައޮލޮޖިސްޓެކެވެ. އެގޮތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ މެރިން ރިސަރޗް ސެންޓަރުގައި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކަނޑުތަކުގެ ދިރުމާއިބެހޭ ދިރާސާ އެއް ކުރުމުގައި ހަރަކާތްތެރި ވެފައި ވެއެވެ.

އެންޑަރސަން ބުނާގޮތުން ރާއްޖެ އަށް ދޮންދޫނި އަންނަނީ ދެކުނު އިންޑިއާ އިން ރާއްޖޭގެ ވެރިރަށް މާލެ އަށެވެ. އަދި މާލެ އިން ރާއްޖޭގެ ދެކުނުގެ އަތޮޅު ތަކަށް ދޮންދޫނިތައް ދަތުރުކުރެއެވެ. އެތަކެއް އަހަރެއް ވާންދެން އެންޑަރސަން ރާއްޖެއަށް އެކިފަހަރު މަތިން ޒިޔާރަތްކޮށް ކުރި ދިރާސާގެ އަލީގައި އޭނާ ބުނެފައިވަނީ ކޮންމެ އަހަރަކުވެސް ރާއްޖޭގެ ވެރިރަށް މާލެއިން ދޮންދޫނި ފެންނަން ފަށަނީ އޮކްޓޯބަރ 04 އާއި 23 އާއި ދެމެދުގައެވެ. އަދި އެއްމެ ގިނަ އަދަދަކަށް ދޮންދޫނި އަންނަނީ އޮކްޓޯބަރ 21 ގައެވެ. ދޮންދޫނީގެ ޢަދަދު ނޮވެމްބަރު މަހާއި ޑިސެމްބަރ ގައި ވަރަށް މައްޗަށް އަރައިގެން ދެއެވެ. ޑިސެމްބަރު ގެ ފަހުން އެ ސޫފިތައް ދުވަސްކޮޅަކަށް ގެއްލެއެވެ. މި ސޫފިތައް ރާއްޖެ އަށް އަންނަނީ ރާޅުބާނިތަކެއް ފަދައިން ބައިބަޔަށެވެ.

ރާއްޖޭގެ ރަށްރަށުން ފެންނަ ދޮންދޫނީގެ ވައްތަރު ތަކުގެ ތެރެއިން 98 އިންސައްތަ އަކީ އާދައިގެ ދޮންދޫނި ނުވަތަ ގްލޯބް ސްކިމަރސް (ޕަންޓާލާ ފްލެވޭސަންސް) އެވެ.

ނަމަވެސް ލޯފިނދު ނުވަތަ ޕޭލް-ސްޕޮޓެޑް އެމްޕެރާސް (އަނިކްސް ގަޓިޓަސް)، ފެންބަތް ލެބުރު ނުވަތަ ވެގްރަންޓް އެމްޕެރާސް (އޭ.އެފިޕިގަރ)، ރިހާކުރު ލެބުރު ނުވަތަ ޓްވިސްޓަރސް (ތޮލިމިސް ތިލާގާ) އަދި ބްލޫ ޕަރޗަރސް (ޑިޕްލަކޯޑްސް ތްރިވިއާލަސް) ވެސް ރާއްޖެއިން ގިނަ އަަދަދަކަށް ފެނެއެވެ.

ޑިސެމްބަރު ގެ ފަހުން ދޮންދުނިތައް ނުފެނި ދުވަސްކޮޅެއް ވުމަށްފަހު ދެން އަނެއްކާވެސް ފެންނަން ފަށަނީ އޭޕްރިލް އަދި ޖޫން މަހުގައި ކަމަށް އެންޑަރސަން ގެ ދިރާސާ ބުނެއެވެ.