މިއީ އަރަބި ޅެންބަހުން ލިޔެފައި އޮތް ކުރު، ޚިޔާލީ ވާހަކައެއްގެ ތަރުޖަމާއެކެވެ. قلب الأم الحنون “މަންމަގެ ހެޔޮ ހިތް”، މިޅެމުގެ ދިވެހި ތަރުޖަމާއެކެވެ.
ބުނެވޭގޮތުގައި އެއްޒަމާނެއްގައި އުޅުނު މުއްސަންޖަކު އަންހެނަކާ ހިތާވެ، އޭނާއާއި ކައިވެނިކުރަން ބޭނުންވިއެވެ. ނަމަވެސް އެ އަންހެންމީހާ، އެމީހާއާއި ކައިވެނިކުރުމަށް އިންކާރުކުރިއެވެ. މިކަމާ ފިރިހެންމީހާ ނުރުހި ބަދަލުހިފަން ނިންމިއެވެ. އަދި އެ އަންހެން މީހާގެ ހުރި ކުޑަ ދަރިފުޅު ގާތު މަންމަގެ ހިތް ނަގައިގެން ގެންނަން ބުންޏެވެ. އަދި، އެކަންކޮށްފިނަމަ، އެތައް ފައިސާއަކާއި ޖަވާހިރު، ދޭން ވައުދުވިއެވެ.
މިވާހަކައިގައި މައިގަނޑު މައުޟޫއަކީ މައިންގެ ހިތުގައި ދަރިންނާ ދޭތެރޭ އޮންނަ ހާއްސަ ލޯތްބެވެ. އަދި އެ ލޯތްބާއި ގުޅިފައި އޮންނަ އިހުސާސުތަކެވެ. ހިތުގެ ހެޔޮކަމެވެ. އެއްވެސް ހާލަތެއްގައި ދަރިފުޅަށް ގެއްލުމެއް ލިބުން ނޭދުމެވެ. ދަރިންގެ ފަރާތުން ފެންނަ ކުށްތަކަށް، އެއީ ކިތަންމެބޮޑު ކުށެއްކަމުގައި ވިޔަސް، މައާފުކުރުމަށް އަވަސްވެގަތުމެވެ.
މި ޅެމުގައި މިކަން، ވަރަށް އަސަރުކުރުވާ ގޮތަށް ބަޔާންކޮށްދީފައިވެއެވެ. ފައިސާގެ ދަހިވެތިކަން، ކުޑަދަރިފުޅުގެ ހެވާއި ނުބައި ވަކިކުރުމުގެ ބާރު ކަނޑުވާލިއެވެ. އޭނާގެ ސަލާމަތް ބުއްދި ފިލުވާލިއެވެ. އަދި، މަންމަގެ ހިތް، ނުބައި މުއްސަނދި ކަލޭގެ އަށް ގެނެސްދޭން ނިންމިއެވެ. ދެން، މަންމަގެ މެއަށް ހަންޖަރެއް ހަރައި، މޭ ފަޅާލުމަށްފަހު، މަންމަގެ ހިތް ނަގައިގެން ދުއްވައިގަތެވެ. މުއްސަނދި ސައުދާގަރުކަލޭގެއާއި ހަވާލުކުރުމަށެވެ. ނަމަވެސް، އަވަސް އަރައިގެންފާވާލެއް ބޮޑުކަމުން ކުޑަކުއްޖާ ބިންމައްޗަށް ވެއްޓުނީއެވެ. އަދި މަންމަގެ ހިތް އަތުން ދޫ ވިއެވެ. އެ ވަގުތު އެ ހިތް، އެ ހިތުގެ ހާލަށް ކުޑަކޮށްވެސް ބެލުމެއްނެތި، ދަރިފުޅުގެ ހާލަކީ ކޮބައިތޯ ބަލަން އަވަސްވެގަނެ، ދަރިފުޅާ މުޚާތަބުކޮށް ބުންޏެވެ.
“ދަރިފުޅާއެވެ! ދަރިފުޅަށް އަނިޔާއެއް ވިހެއްޔެވެ!” މިހިސާބުން، ދަރިފުޅަށް، އޭނާއަށް ކުރެވުނު ކަންތަކުގެ ނުބައިކަން ރޭކާލިއެވެ. އަދި، އެކަމުގެ އަދަބެއްގެ ގޮތުން، އަމިއްލައަށް މަރުވާން ނިންމައި، މަންމަގެ މޭ ފަޅާލި ޚަންޖަރު އޭނާގެ އަމިއްލަ މެއަށް ހަރާލަން ނިންމިއެވެ. ނަމަވެސް، އެވަގުތު، މަންމަގެ ހިތް، އެކަން ހުއްޓުވިއެވެ. ދަރިފުޅާ މުޚާތަބުކޮށް މަންމަގެ ނިޔަނެތި ހިތް އަނެއްކާވެސް ބުންޏެވެ.
“ދަރިފުޅާއެވެ! ތިހެން ކަންތައް ނުކުރާށެވެ! މަންމަގެ ހިތަށް ދެވަނަ ފަހަރަށް ޚަންޖަރު ހަރާ ނުލާށެވެ!”
މިވާހަކައިގެ ތަރުޖަމާ މިގެނެސްދެނީ އަސްލާއެކީގައެވެ. މިވާހަކަ ނަޝީދެއް (މަދަހައެއް) ގެ ގޮތުގައި ކިޔައިއުޅެއެވެ. ތިރީގައި ދިވެހި ތަރުޖަމާއާއިއެކު މި ނަޝީދު (ކުޑަ ތަފާތަކާއި އެކު) އެވަނީ އެވެ.
أغرى امرؤ يوماً غلاماً جاهلاً بنقوده كيما ينال به الوطر
އެއްދުވަހަކު، މީހަކު، ތަންދޮރު ނުދަންނަ ކުޑަކުއްޖަކު މޮޔަހެއްދިއެވެ.
އެމީހާގެ މުއްސަނދިކަން ބޭނުންކޮށް، އަމިއްލަ އެދުމެއް ހާސިލުކުރުމަށްޓަކައެވެ.
قال “ائتني بفؤاد أمك يا فتى ولك الدراهم والجواهر والدرر”
އަދި، އެމީހާ (އެކުއްޖާ ގާތު) ބުންޏެވެ. “ކޮއްކޯއެވެ! ކަލޭގެ މަންމަގެ ހިތް އަހަންނަށް ގެނެސްދޭށެވެ!
އޭރުން، ފައިސާއާއި ރަނާއި މުތުން، ކަލެއަށް (އަހަރެން އިނާމު ދޭނަމެވެ.)”
فمضى وأغرز خنجرا في صدرها والقلب أخرجه وعاد على الأثر
ދެން އެކުއްޖާ ދުވެދިޔައެވެ. އަދި މަންމަގެ މެއަށް ހަންޖަރެއް ހަރައިލިއެވެ.
އަދި (މަންމަގެ) ހިތް ނެގިއެވެ. ދެން އަވަސް އަވަހަށް އެނބުރި އައުމަށް ދުއްވައިގަތެވެ.
لكنه من فرط سرعته هوى فتدحرج القلب المعفر إذ عثر
ނަމަވެސް އަވަސް އަރައިގެންފައިވާލެއް ބޮޑުކަމުން، އޭނާ ވެއްޓުނީއެވެ.
އަދި މަންމަގެ ހިތް، އަތުންދޫވެ، (ބިން މައްޗަށް) ވެއްޓި ވެއްޔާތަތްތެޅި، ފުރޮޅިގެންދިޔައެވެ.
ناداه قلب الأم وهو معفر “ولدي، حبيبي، هل أصابك من ضرر؟”
އެ ހިނދު މަންމަގެ ވެއްޔާއި މޮޑެވިފައިއޮތް ހިތް ގޮވާލި އަޑު އިވުނެވެ.
“މަގޭ ލޯބިލޯބި ދަރިފުޅާއެވެ! ދަރިފުޅަށް އެއްވެސް އަނިޔާއެއް ވިހެވެ؟”
فكأن هذا الصوت رغم حنوه غضب السماء به على الولد انهمر
މިއަޑު، ލޯބިން ފުރިފައި ވިނަމަވެސް، އޭނާއަށް ހީވީ، އެއީ އޭނާގެ މައްޗަށް އުޑުން އޮހިގަތް (މާތް ﷲގެ) ކޯފާ ހެންނެވެ.
فدرى فظيع خيانة لم يأتها أحد سواه منذ تاريخ البشر
ދެން އޭނައަށް (ވެވުނު) ޚިޔާނަތުގެ ބޮޑުކަން، އޭނައަށް އިހުސާސުކުރެވުނެވެ.
އަދި އިންސާނީ ތާރީޚުގައިވެސް، މިފަދަ ބޮޑު ޚިޔާނަތްތެރި އަމަލެއް އެހެން އެއްވެސް މީހަކު ކޮށްފައެއް ނުވެއެވެ.
فارتد نحو القلب يغسله بما فاضت به عيناه من سيل العبر
އަދި (މިކަމާއި ވަރަށް ދެރަވެ) މަންމަގެ ހިތުގެ ކައިރިއަށް ގޮސް (އެ ހިތް ނަގައި) ދޮވެލިއެވެ.
އޭނާގެ ދެ ލޮލުން ފޭބި، އިބުރަތުން ފުރިގެންވާ، ކަރުނައިގެ ސައިލަކުންނެވެ.
ويقول”ياقلب انتقم مني ولا تغفر فإن جريمتي لا تغتفر”
އަދި (މަންމަގެ ހިތާ މުޚާތަބުކޮށް) ބުންޏެވެ: “އޭ ހިތާއެވެ! އަހަރެންގެ ކިބައިން ބަދަލު ހިފާށެވެ!
އަދި އަހަންނަށް ފަހަރެއްގައިވެސް މައާފު ނުކުރައްޗެވެ! އެހެނީ، އަހަރެންގެ ކުށަކީ މައާފު ކުރެވޭވަރުގެ ކުށެއްނޫނެވެ!”
واستل خنجره ليطعن قلبه طعناً فيبقى عبرة لمن اعتبر
(މިހެންބުނެ)، އޭނާގެ ހަންޖަރު (އުރައިން) ދަމައިގަނެ، އެއްކޮށް، އޭނާގެ ހިތަށް ހަރައިލާން އަމާޒު ހިފިއެވެ.
ބޭނުންވި ކޮންމެ މީހަކަށް، މިކަމުން އިބުރަތެއް ލިބިދިނުމަށެވެ.
ناداه صوت الأم “كف يداً! ولا تطعن فؤادي مرتين على الأثر
އެވަގުތު އަނެއްކާވެސް މަންމަ ގޮވާލި އަޑުއިވުނެވެ.
އޭ އަތާއެވެ! ހަބަރުދާރެވެ! (ހުއްޓާލާށެވެ!) ވިދިވިދިގެން ދެ ފަހަރު، އަހަރެންގެ ހިތަށް، (ހަންޖަރު) ހަރާނުލާށެވެ.
ލިޔުންތެރިޔާގެ ފުރަމަލަ
- ޑރ. ޢަބްދުލްޣަފޫރު އަބްދުއްރަޙީމު އަކީ ލިޔުންތެރިކަމުގެ ދާއިރާގައި މަސައްކަތް ކުރަމުން އަންނަ ބޭފުޅެކެވެ. ބައެއް ނޫސް މަޖައްލާތަކަށް ލިޔެ އުޅުއްވައެވެ. އަދި މީގެ އިތުރުން، ތަރުޖަމާގެ މަސައްކަތްވެސް ކުރައްވައެވެ. އޭނާގެ ތަރުޖަމާގެ މަސައްކަތުގެ ތެރޭގައި ލަވަ ތަރުޖަމާ ކުރުން ހިމެނެއެވެ.
މި ލިޔުންތެރިޔާގެ ބައެއް އެހެން ލިޔުންތައް
- 14 އޯގަސްޓް 2023ވީޑިއޯވޯޓު ހޯދަން ފަސް އަހަރުން ފަސް އަހަރުން އަންނަ މާތް ކަމަނާފާނަށް ސަލާންކޮށް މަރުހަބާކިޔާށެވެ!
- 2 އޯގަސްޓް 2023މަޢުލޫމާތުމީހަކު ބުނާ ވާހަކައެއް : އިސްލާން ދީނުގެ އެންމެ ބޮޑު އަދުއްވު
- 9 ނޮވެމްބަރ 2018ވީޑިއޯދެފުށް ދެގޮތް މީހުންނާއި ބައްދަލުކުރުމުގެ މާނައެއް އެބައޮތް ހެއްޔެވެ؟
- 16 ސެޕްޓެމްބަރ 2018ވީޑިއޯއަބުލްބަޤާއު އައްރުންދީގެ އަންދަލުސް (މުސްލިމު އިސްޕޭނު) ގެއްލުމުގެ ހިތާމައިގެ ރުއިން….